Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Ustawa,
a właściwie umowa, rzeczywiście nie jest kontrowersyjna. Pan senator
Czarnobaj przytoczył już pewne jej postanowienia. Jest to nowa umowa, co
nie znaczy, że całkowicie zmienia system, który pozwala uniknąć
podwójnego opodatkowania. Po prostu konieczne były zmiany w wielu
artykułach, w związku z czym uznano, iż trzeba przygotować całkowicie
nową umowę przewidującą w podstawowych aspektach takie same rozwiązania,
jakie były do tej pory, jeśli chodzi o opodatkowanie osób fizycznych
czy osób prawnych.
Jeśli
chodzi o dochody aktywne, to znaczy dochody z zysku, dochody z pracy,
to obowiązuje zasada wyłączenia z progresją. Mówiąc językiem prostym,
jest to zasada polegająca na tym, że tam, gdzie dochody się uzyskuje,
tam są opodatkowane. Przypomnę, że ten temat był w swoim czasie bardzo
gorący, jeśli chodzi o Polaków pracujących w Wielkiej Brytanii. I ta
sprawa została właśnie w taki sposób załatwiona.
Powstał
jednak problem tak zwanych dochodów pasywnych, czyli dochodów z
dywidend, dochodów z licencji majątkowych. Poszczególne kraje stosują
zachęty inwestycyjne, to znaczy zwalniają z podatku, i gdyby to było
wykorzystywane w tym celu, to nie byłoby problemów. No ale, jak wiadomo,
płatnicy podatku mają doradców prawnych i ci informują ich, że kiedy ma
się spółkę w Polsce, dobrze byłoby założyć spółkę przykładowo na Cyprze
i dywidendy pobierać poprzez spółkę na Cyprze, bo tam są one zwolnione z
podatku. Żeby, że tak powiem, nie zniechęcać ludzi do inwestowania, w
swoim czasie przyjęto zasadę, że jeśli takie zwolnienia były stosowane,
to w kraju, z którego pochodzi dana firma, stosuje się metodę zaliczania
proporcjonalnego, czyli odejmuje się podatek zapłacony. A jeżeli nie
był zapłacony, bo istniała ulga, to odejmuje się podatek, który byłby
zapłacony, gdyby tej ulgi nie było. W takiej sytuacji dobrze jest
przenieść pobieranie dywidendy do tego kraju, w którym taka ulga
obowiązuje, bo z tego nie wynika nic poza uszczerbkiem podatkowym. Ta
ustawa likwiduje taką możliwość. Jeśli chodzi o Czechy, to nie jest to
kraj, w którym taka groźba szczególnie istnieje, niemniej jednak
Ministerstwo Finansów prowadzi w tej chwili działania w celu dokonania
zmiany w ustawach podatkowych i w sposób jednolity chce regulować
określone problemy.
Podobnie jeśli chodzi o tak zwany pricing transfer.
Chodzi o sytuacje, kiedy firma zagraniczna posiada spółkę w Polsce i
stosuje pewnego rodzaju manipulacje cenowe przy dostawach po to, aby
uzyskać korzyści podatkowe. Nie będę w tej chwili tego rozwijał. Również
i w tym przypadku ta umowa taką możliwość likwiduje.
Pan
senator Czarnobaj mówił tutaj o kwestii oprogramowania komputerowego i o
wątpliwościach, czy zalicza się je do grupy objętej prawem autorskim,
czy też nie. Ta umowa jednoznacznie to określa: tak, zalicza się.
I
jeszcze jedna sprawa, o której warto powiedzieć. Wprowadzono tu
bardziej precyzyjne i bardziej rozbudowane przepisy dotyczące wymiany
informacji. To jest niezwykle istotna sprawa, bo w sytuacji, w której
mamy do czynienia z podejrzeniem czy to manipulacji podatkowych, czy
wręcz oszustw podatkowych, potrzebna jest informacja od innych krajów,
od służb podatkowych innych krajów. Taka informacja może dotyczyć
również banków tych krajów czy jakichś innych instytucji. Do tej pory
spotykaliśmy się często na przykład z takimi odpowiedziami, że takiej
informacji urzędy podatkowe nie mogą dostarczyć, ponieważ znajduje się
ona w posiadaniu innych instytucji, chociażby banków. A w tej umowie
jest wyraźnie napisane, że nie można zasłaniać się tego rodzaju
argumentem i taka informacja powinna zostać przekazana. To zresztą – tu
taka ciekawostka – wynika z postanowień tak zwanego globalnego forum
przejrzystości i wymiany informacji podatkowej. To forum przyjęło pewne
zasady, którym powinny podporządkować się wszystkie kraje. Oczywiście
kraje podporządkowują się temu w różnym stopniu. Jeśli chodzi o kraje
Unii Europejskiej, to tu nie ma większego problemu, bo prawo europejskie
wymaga przekazywania tego rodzaju informacji. Jeśli zaś chodzi o kraje,
które nie należą do Unii Europejskiej, to oczywiście tylko tego rodzaju
umowy mogą to zapewnić. Na przykład Polska ma taką umowę… Zdaje się, że
Polska była pierwszym krajem, który podpisał taką umowę ze Szwajcarią, a
przecież wiemy, jak Szwajcaria podchodziła do tego rodzaju informacji,
jeśli chodzi o banki. A więc ten nacisk międzynarodowy spowodował, że
również Szwajcaria podporządkowuje się tym regułom i z Polską jako
pierwszym krajem taką umowę zawarła.
Podsumowując,
powiem, że zmiany zmierzają w dobrym kierunku. Są one w pewnej
perspektywie korzystne także dla polskiego budżetu. Oczywiście nie
sposób tu wyliczyć, jaka to będzie kwota, jednak z całą pewnością te
korzyści będą.
Komisja
Spraw Zagranicznych również bez żadnego głosu sprzeciwu przyjęła tę
ustawę i rekomenduje Wysokiemu Senatowi przyjęcie jej bez poprawek.
Dziękuję.
